Iako je u sisteme za navodnjavanje u javnoj svojini u periodu 2021-2024. godine uloženo više od 58 miliona evra, zbog kašnjenja u donošenju planskih dokumenata i nefunkcionalnosti pojedinih sistema, upravljanje ovim sistemima nije bilo efektivno, kaže analizi državnog revizora.
Ovakva neefikasnost ugrožava postizanje strateških ciljeva u vezi unapređenja poljoprivrede i borbe protiv klimatskih promena do 2034. godine, pokazuje Izveštaj o reviziji svrsishodnosti poslovanja "Upravljanje sistemima za navodnjavanje u javnoj svojini" koje je uradila Državna revizorska institucija (DRI).
Sistemi za navodnjavanje u javnoj svojini su izgrađeni na površini od oko 105.000 hektara, što je manje od šest% zemljišta koje ima povoljne uslove za navodnjavanje, saopštila je Državna revizorska institucija (DRI).
Međutim, zbog neodržavanja i nebrige vlasnika i korisnika, sistemi su u funkciji na značajno manjoj površini, utvrdili su revizori DRI.
Prema podacima Republičkog zavoda za statistiku, od planiranih 160.000 hektara poljoprivrednih površina za navodnjavanje u okviru Akcionog plana za sprovođenje Strategije upravljanja vodama na teritoriji Republike Srbije za period 2021-2023. go-dine, realizovano je samo 30% tog plana.
"Uprkos kapitalnim ulaganjima od preko 58 miliona evra u infrastrukturu za navod-njavanje u ovom periodu, pojedini sistemi za navodnjavanje nisu stavljeni u funkciju. Veliki broj izgrađenih sistema za navodnjavanje nije pušten u upotrebu, iako je u više slučajeva završena izgradnja fizičkih objekata, kao što je brana i akumulacija 'Mali Iđoš', crpna stanica 'Mali Iđoš 2', podsistem 'Srbobran' i sistem 'Jaseničke ka-pi'", navodi se u saopštenju.
Dodatni problem predstavlja kašnjenje u izradi ključnih planskih dokumenata, među kojima je i program navodnjavanja i odvodnjavanja u Republici Srbiji za period do 2032. godine, koji je i pored obezbeđene tehničke podrške u iznosu od 1,2 miliona evra bespovratnih sredstava i dalje u fazi izrade.
Javna vodoprivredna preduzeća nisu uspostavila potpunu i pouzdanu evidenciju o sistemima za navodnjavanje, niti su u registar vodnih objekata unela sve relevantne elemente infrastrukture, poput kanala i crpnih stanica.
Većina sistema nije preneta na upravljanje JVP "Srbijavode" Beograd zbog lošeg fizičkog stanja, nedostatka dokumentacije o izgradnji ili vlasništvu.
Uprkos značajnim ulaganjima u infrastrukturu, planirano povećanje navodnjavanih poljoprivrednih površina nije postignuto, jer svi novoizgrađeni i rekonstruisani sistemi nisu pušteni u rad, što ugrožava ostvarenje strateških ciljeva u oblasti poljo-privrede i upravljanja vodama.
"Za razliku od drugih evropskih zemalja, Srbija ima veoma nisku zastupljenost na-vodnjavanja, sa navodnjavanim površinama koje u 2022. godini čine oko 2%o obradivog zemljišta. Najveći sistemi su na području AP Vojvodine, pre svega u Bačkoj i Banatu - oko 75%, što je uslovljeno kvalitetnim poljoprivrednim zemljištem i značaj-nim količinama tranzitnih voda (Dunav, Tisa i Sava) na ovom prostoru", navodi se u saopštenju.
Na osnovu podataka Republičkog zavoda za statistiku, u 2024. godini ukupna površina koja se navodnjava iznosi 48.668 hektara, što je nešto manje od 20% planiranih količina za navodnjavanje do 2034. godine.
